Cluster Gezond en Bewust

• Alle kinderen in de gemeente Ede zijn voedselvaardig.
• Inwoners met voedsel-gerelateerde gezondheidsrisico’s (kinderen met overgewicht, volwassenen met overgewicht, ouderen met ondergewicht) zijn voedselvaardig.
• Iedereen in Ede heeft eenvoudig toegang tot kennis over gezonde en duurzame voeding.
• De Edese omgeving is een stimulerende, gezonde en duurzame voedselomgeving.
• In Ede gaan we voedselverspilling tegen.

Cluster Economie

• Duurzame en innovatieve agrifoodbedrijven vestigen zich in Ede en de regio.
• Agrifoodbedrijven ontwikkelen zich innovatief en duurzaam door netwerkvorming te stimuleren.
• Agrifoodbedrijven en initiatieven produceren voedsel van dichtbij door het stimuleren van korte voedselketens; in 2020 zijn lokaal geproduceerde producten ruim beschikbaar en is een ruim assortiment te krijgen in Ede.
• Alle agrifoodbedrijven ondernemen circulair.
• Ede staat nationaal en internationaal bekend als dé vestigingslocatie voor agrifoodbedrijven.

Cluster Beleidsprofilering

• Beleidsontwikkeling van voedselbeleid Ede blijft actueel en kennisintensief.
• Beleidsprofilering van het Edese voedselbeleid speelt zich op alle schaalniveaus af.
• Voedselbeleid is een belangrijke inhoudelijke drager van het integrale verhaal ‘Ede kiest voor food’
• Beleidsprofilering van het corporate verhaal van Ede speelt zich op alle schaalniveaus af.

Hieronder treft u aan de indicatoren die inzicht geven in de gebundelde inspanningen van de programma’s Food, KennisAs en IABW. Deze programma’s geven op een aantal doelen gezamenlijk invulling aan de ambitie Ede 2025 ‘Ede kiest voor Food’. Hun grote onderlinge samenhang en complementariteit en het feit dat effect niet exclusief aan één programma zijn toe te rekenen, leidt tot deze gemeenschappelijke verantwoording. Ook het programma Citymarketing heeft bijgedragen aan de resultaten die blijken uit onderstaande indicatoren.

Het beoogde effect van onze inspanningen is dat Edese inwoners voedselvaardig zijn en toegang hebben tot gezonde keuzes rondom voeding. Dit doen we binnen drie opgaven op de volgende wijze.

Gezond en Bewust

1. Food-initiatieven voor kwetsbare groepen

In de Alliantie Voeding werkt de gemeente samen met onder andere Ziekenhuis de Gelderse Vallei, Opella en de WUR aan voedselvaardigheid bij kwetsbare groepen. In 2017 zijn diverse projecten gestart, waaronder ProMuscle; gericht op voeding spieropbouw bij ouderen. Daarnaast is als onderdeel van de sociale wijkonderneming Hoogbouw Ede-zuid een basiscursus gezonde voeding gestart, zijn kantines van maatschappelijke instellingen geïnformeerd over de mogelijkheden voor een gezonder voedingsaanbod, en worden op verschillende plaatsen in de gemeente eettafels georganiseerd. Daarnaast dragen we bij aan diverse initiatieven gericht op gezonde leefstijl, waaronder het project leefstijlcoaches. In 2018 willen we een groter aantal inwoners bereikt hebben.

2. Food in de leefomgeving

Belangrijkste ontwikkeling in 2017 is dat de kansen voor Food in de openbare ruimte op WFC werden verkend, resulterend in het document 'de Smaak van het World Food Center'. Dit biedt handvatten voor een gezonde en stimulerende openbare ruimte ook op andere plekken in Ede (Achterdoelen en Kernhem West). Kansen voor stadslandbouw komen steeds meer in beeld. Zo werden de initiatieven De Koekelt en Heerenboeren door het speerpunt Food ondersteund. In 2018 worden voeding en gezondheid meer vanzelfsprekend onderdeel van de inrichting van de openbare ruimte.

3. Voedselverspilling

In 2017 namen meerdere Edese teams deel aan de FoodBattle en bereikten we meer dan 20.000 inwoners met de campagne FoodBattle. In de FoodBattle gaan teams met elkaar de strijd aan om zo min mogelijk voedsel te verspillen en hun ervaringen te delen. In 2018 dagen we ook Edese ondernemers (horeca/supermarkten/detailhandel) uit om voedselverspilling tegen te gaan.

4. Voedseleducatie

In 2017 sloten acht Edese basisscholen zich aan bij het leernetwerk gezonde scholen en hadden 20 van de 60 Edese basisscholen een school- of moestuin. Er is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor scholen om vignetten ‘gezonde school’ te behalen. In 2018 worden scholen actief geholpen om dit vignet te behalen. Na de zomer van 2018 start de uitrol van de pilot gezonde schoollunch.

Economie

1. Korte keten

In 2017 is in gesprek met allerlei ketenpartners een eenduidige en gedragen aanpak ontwikkeld. Dit leidt in 2018 tot het organiseren van netwerkbijeenkomsten, een communicatiecampagne voor inwoners en masterclasses voor producenten. Voor dit laatste is POP3- subsidie aangevraagd. Zo’n 5 maatschappelijke organisaties hebben lokale producten in hun assortiment opgenomen. Samen met het bedrijfsrestaurant van de gemeente Ede geven we het goede voorbeeld en wordt lokaal en gezond voedsel aangeboden. Verder heeft de FoodFloor-organisatie een netwerkbijeenkomst over korte ketens georganiseerd waar producenten en consumenten met elkaar in contact kwamen. Resultaat hiervan is onder andere dat Ziekenhuis Gelderse Vallei lokale producten gaat afnemen.

2. Netwerkvorming

De gemeente Ede bouwt aan een duurzaam netwerk van agrifood ondernemers. We weten wat ondernemers verwachten van netwerken. Begin 2018 worden de netwerkbijeenkomsten georganiseerd.

3. Zakelijke profilering en marketing

In 2017 zijn de inspanningen op het gebied van zakelijke profilering en marketing zichtbaar geworden: Ede en de regio worden steeds vaker benoemd in relevante vakbladen voor ondernemers en we worden steeds vaker benaderd door organisatoren van zakelijke (food)evenementen, zoals de Food Valley Summits, Food Unplugged en Diner in the Sky. De dit jaar in Ede georganiseerde World Food Day trok ruim 6.000 bezoekers. In 2017 is in samenwerking met Agri Food Capital de Agro Food Monitor voor de Regio FoodValley opgesteld waarmee we onze profilering op agrifood als regio’s onderling kunnen onderbouwen en kunnen benchmarken met andere regio’s.

4. Circulaire economie

In 2017 is een initiatief van ondernemers gestart om circulaire economie op de regionale agenda te krijgen. Zij hebben opdracht van de regiogemeenten gekregen te verkennen wat er nodig is om circulaire economie te stimuleren en te onderzoeken hoe dit zich verhoudt tot andere activiteiten. In 2018 besluiten we hoe we verder gaan met dit thema.

Cluster Beleidsprofilering

1. Een eenduidige foodprofilering is opgesteld. Deze is doorvertaald in breed inzetbare corporate communicatiemiddelen, waaronder een online magazine foodstad. Daarnaast is in 2017 ingezet op profilering via diverse gremia. Hierdoor is Ede steeds meer een partner geworden die bij bestuurlijke (Haagse) processen aan tafel zit. Ede heeft (landelijke) aandacht gekregen als stedelijke gemeente die voorloopt met integraal voedselbeleid. De aandacht groeit verder met publicaties in dagbladen en Binnenlands Bestuur.
2. Door deelname aan regionale, nationale en internationale samenwerkingsverbanden is Ede beter gepositioneerd om beleidsvorming van anderen te kunnen beïnvloeden. Om in 2018 de Edese profilering verder te richten en in te zetten voor onder meer het WFC, hebben we in 2017 een krachtenveld-analyse uitgevoerd van het nationale en internationale voedselnetwerk.
3. Om inwoners te faciliteren in kennis over en beschikbaarheid van gezond en lokaal voedsel zijn in dit jaar online food netwerken in kaart gebracht en krijgt communityvorming op social media vorm. Koppelingen met andere online (Edese) food/voedsel informatie wordt gelegd en gebruikt, zoals bij een nieuwe site voor lokale duurzame producten.
4. In 2017 is een werkplan gerealiseerd om te komen tot een lokale voedselraad, met als doel nog meer betrokkenheid en beïnvloeding van inwoners bij het voedselbeleid. Begin 2018 is een eerste pilotbijeenkomst plaats.
5. Door kennisbijeenkomsten voor uitwisseling van kennis over het voedselbeleid waarbij de mogelijkheden en kansen in uitvoering zijn verkend, weten gemeenteambtenaren in toenemende mate hoe dit kan bijdragen aan de gemeentelijke opgaven. De opgave ‘gezond en duurzaam voedsel’ is hierdoor breder verankerd in de ambtelijke organisatie
6. In 2017 is een begin gemaakt met het in kaart brengen en meten van de eigenschappen van een gezond en duurzaam stedelijk voedselsysteem en de effecten van beleid te monitoren. Dit gebeurt samen met Wageningen UR en partners als het ministerie van LNV. Met deze aanpak, met een focus op monitoring en bestuurlijke innovatie voor de opgave van gezond en duurzaam voedsel, is Ede internationaal koploper.
7. In oktober 2017 won de gemeente Ede de internationale Milan Pact Award vanwege de integraliteit van de aanpak waarmee voedsel bestuurlijk onder de aandacht werd gebracht.

Naast deze bestuurlijke prioriteiten speelt het speerpunt actief in op regionale kansen en mogelijkheden om de uitstraling van Regio FoodValley te versterken. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van een Herenboeren-concept in Ede, bijdragen aan de activiteiten van Stichting Smaakstad Ede, stadslandbouw op het WFC en faciliteren van ondernemerschap rondom eiwittransitie en circulair ondernemen.

Toelichting
In 2017 is voor het speerpunt Food sprake van een onderbesteding van € 70.000. Deze onderbesteding heeft vooral te maken met een vertraging in uitvoering door de extra investeringen die zijn gedaan in het borgen van werkzaamheden in de lijn, en het in gezamenlijkheid projecten uitvoeren.