Wat hebben we gedaan en wat heeft het gekost?
Wegen
Dit jaar was gepland om voor € 3,9 miljoen onderhoudswerk aan de wegen te realiseren. Hiervan is € 2,5 miljoen daadwerkelijk uitgevoerd. Het grootste project dit jaar is de Keesomstraat (€ 1,5 miljoen), deze is samen met verschillende andere disciplines volledig gerealiseerd. Aan het overige groot en klein onderhoud aan asfalt en elementenverharding is conform begroting € 1 miljoen besteed.
Een aantal groot onderhoud projecten (ter waarde van € 1,4 miljoen) zijn niet gerealiseerd door o.a. vertraging in de voorbereiding, bodemverontreiniging en inspraak van bewoners. Denk hierbij aan de Van Heeckerenlaan. Vanwege het niet kunnen uitvoeren van de volledige planning wordt € 1,1 miljoen aan de reserve Groot Onderhoud Openbare Ruimte toegevoegd. Dit werk wordt in 2018 alsnog uitgevoerd.

Bij investeringen vindt om dezelfde redenen vertraging plaats als bij onderhoudswerk. Van de (10 jaar) € 3 miljoen is dit jaar € 2,7 miljoen geraamd waarvan € 1,7 miljoen uitgegeven. De grootste vertraging vind plaats op de Ribesstraat, Eikenlaan en Hoflaan/Aalbeek.

Oppervlaktewater
Door een gewijzigde werkwijze (het samenvoegen van werkzaamheden/contracten wat leidt tot een hogere efficiëntie) is er op dit moment een voordeel van € 63.000 in de budgetten voor het onderhoud van oppervlakte water. Of dit tot een structureel voordeel leidt wordt in het komende jaar bezien.

Civiele kunstwerken
Aan de hand van de uitgevoerde inspectie in 2016 is dit jaar een inhaalslag gemaakt in het onderhoud, wat er toe leidt dat ruim € 200.000 is overschreden. De werkzaamheden zijn onder andere uitgevoerd om de  veiligheid van keermuren en bruggen (stroefheid) te waarborgen. Dit jaar zijn 35 van de 86 objecten aangepakt. In 2018 wordt er gewerkt aan een beleidsplan om aan de hand van dit plan te kijken of het onderhoud structureel gedekt kan worden uit de bestaande budgetten.

Groen en bomenbeleidsplan
In 2017 was gepland om voor € 936.000 aan boomprojecten te realiseren. Hiervan is € 424.000 daadwerkelijk aan boomprojecten uitgevoerd. Een deel van de integrale projecten waarin het bomenbeleidsplan meefinanciert is getemporiseerd (Bennekom deelgebied IV en Van Heeckerenlaan, Otterloseweg , Eikenlaan in Ede). Pas als de civiele werkzaamheden (wegen, riolering) afgerond zijn, kunnen de bomen aangeplant worden. Het project Molenstraat in Bennekom is vertraagd omdat extra afstemming met de bewoners noodzakelijk is. De werkzaamheden aan Bennekom deelgebied III zijn in 2017 afgerond, de financiële eindafrekening zal in 2018 plaatsvinden.
In 2017 is de boomvervanging Meentdijk in het buitengebied de Klomp, Oortveldlaan e.o. Jaarsveld/Harsseveld in Ede en de Brinkstraat in Bennekom uitgevoerd.

Groen heeft in 2016 de plantvakken geïnventariseerd en de kwaliteit hiervan bepaald. Voor het omvormen van groenvakken is op jaarbasis € 200.000 beschikbaar. Een aantal vakken met een slechte kwaliteit zijn, o.a. in de wijken Veldhuizen en Klaphek en het industrieterrein, in 2017 omgevormd (€ 30.000). Daarnaast participeert groen in riolering en herstraatprojecten. Dit zijn de projecten Hoflaan/Aalbeek, singel Bijsterveld/Grooteveld in Ede en de Molenstraat in Bennekom (€ 170.000). Door temporisering worden de genoemde projecten in 2018 uitgevoerd.

In 2017 was in de exploitatie voor bomen en groen een onderhoudsbudget van € 1.011.000 beschikbaar. Werkelijk is er aan boom- en groenonderhoud € 1.193.000 besteed. De overschrijding is ontstaan doordat er calamiteiten zijn opgelost, denk hierbij aan stormschade en doordat  ziekte en plagen zoals de Japanse duizendknoop en eikenprocessierups zijn bestreden. Ook is er specialistische kennis ingehuurd voor het opstellen van beleid- en beheerplannen.

Riolering
Ten aanzien van de investeringen is een voordeel van € 1.370.000 geconstateerd. Er is sprake van temporisering van projecten (€ 880.000, Kastanjelaan-Oost, renovatie riolering buitengebied, Bennekom-Oost deelgebieden III, VI en V). De temporisering is een gevolg van scopewijziging, interne afstemming en complexiteit op het werk, zoals bijvoorbeeld de inpassing van monumentale bomen. Daarnaast is sprake van een discussie met de opdrachtnemer over de kwaliteit van het geleverde werk (€ 490.000).

Het naar voren halen van het project Otterloseweg (als vermeld in de Halfjaarrapportage) is niet gelukt. Oorzaak is het langdurige proces om te komen tot een definitief ontwerp. In 2017 is gestart met de renovatie aan 44 stedelijke gemalen, waarvan er inmiddels 30 zijn gerenoveerd. Succesvol uitgevoerde projecten zijn de herinrichting van Bennekom-oost deelgebied III (eindafrekening in 2018), rioolvervanging Oortveldlaan (Ede) en Hoenderloseweg (Otterlo). In deze werken is op integrale wijze de opgave van riolering/afkoppelen, wegen en groen gerealiseerd.

Op het onderhoud is een nadeel van €329.000. Dit wordt veroorzaakt door onder andere het herstel van (onvoorziene) knelpunten. Daarnaast is aanvullende inspectie en reiniging van het riool uitgevoerd met het oog op integrale afstemming aan de voorkant van projecten.

Onderhoud vastgoed
In 2017 is gestart met het in de markt zetten van het onderhoud op afstand (in regie). Het plan van aanpak en de fasering van de portefeuille zijn in 2017 gerealiseerd om in 2018 over te gaan tot uitvoering. Het op afstand zetten van het onderhoud moet uiteindelijk leiden tot betere sturing op onderhoudskwaliteit en eenvoudigere aansturing vanuit de gemeente.
In 2017 is ruim € 500.000 minder onttrokken uit de onderhoudsvoorziening dan begroot. De onttrekking is lager in verband met diverse verkopen van panden, uitstel van onderhoud in verband met geplande renovaties binnen een termijn van 3 jaar en het uitstellen van onderhoud aan het Raadhuis in verband met een interne verbouwing.

Begraafplaatsen
In 2017 zijn op alle begraafplaatsen hekwerken, prullenbakken, banken en watertappunten vervangen. Daarnaast is er achterstallige groot onderhoud uitgevoerd aan de hagen en paden. Er is echter minder achterstallig onderhoud weg gewerkt dan gepland, hierdoor zijn de kosten lager dan geraamd (€ 70.000 V).
De geplande renovatie van de aula van de begraafplaats Ede is uitgesteld naar 2018.

Reserve begraven
In het exploitatieplan Begraven is gekozen voor een beleidsvariant waarbij de kosten hoger zijn dan de opbrengsten en de opbrengsten niet worden geïndexeerd. Zo wordt het surplus van de reserve Begraven ‘opgegeten’. Het effect van enerzijds een grote belangstelling voor natuur begraven en een groter aantal begravingen dan gemiddeld per jaar (meer baten) en anderzijds door het minder wegwerken van achterstallige onderhoudsmaatregelen en het minder her inrichten dan gepland (minder lasten) is het saldo van de reserve gestegen. In 2018 wordt het exploitatieplan geactualiseerd, bij de Programmabegroting 2019-2022 worden de eventuele effecten hiervan in kaart gebracht.

Bovenstaande samengevat geeft de volgende financiële overzichten.

Toelichting op de reserves en voorzieningen
Voorziening onderhoud gemeentelijke vastgoedportefeuille
In deze voorziening zijn middelen gereserveerd voor het groot onderhoud aan de gemeentelijke vastgoedportefeuille.

Voorziening vervangingsinvesteringen riolering
In deze voorziening zijn middelen gereserveerd voor de vervanging van riolering. Tevens worden de jaarlijkse voor- en nadelen op het product riolering via deze voorziening verrekend (egalisatie).
De stand van de voorziening riolering is inclusief de opgelegde precariobelasting aan Vitens.

Reserve begraven
De reserve begraven wordt gebruikt om de jaarlijkse voor- en nadelen op het product begraven te verrekenen (egalisatie). De eenmalige onderhoudskosten die voortkomen uit het exploitatieplan Begraven worden op deze manier gedekt uit de reserve.

Reserve groot onderhoud openbare ruimte
Deze reserve wordt gebruikt voor het uitvoeren van het groot onderhoud in de openbare ruimte. Voor dit onderhoud zijn structurele budgetten in de exploitatie opgenomen. Als de verwachting is dat er in enig jaar meer of minder wordt uitgegeven, wordt het verschil verrekend met deze reserve.