In 2012 heeft de gemeenteraad de Keuzenota Spoorzone vastgesteld. Door de wens om het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) in het project Spoorzone in te passen, is vertraging ontstaan in de planning van het project. Omdat PHS geen invloed had op de te verrichten werkzaamheden in de Westelijke Spoorzone, is besloten dit deel van het project af te splitsen en in uitvoering te nemen. Hiervoor heeft de gemeenteraad in november 2013 het bestemmingsplan en de kredietaanvraag Westelijke Spoorzone vastgesteld.

Om te kunnen starten met de realisatie van de Westelijke Spoorzone is in 2014 een realisatieovereenkomst met ProRail ondertekend en is het Soma terrein door de gemeente verworven. In het tweede halfjaar 2016 zijn de onderdoorgangen voor het fiets- en autoverkeer in de Westelijke Spoorzone in gebruik genomen; de SOMA- en Koepeltunnel. In 2017 zijn de restpunten grotendeels afgerond, is de groenopgave in zijn geheel uitgevoerd en zijn de gerealiseerde werken overgedragen aan de beheerders van ProRail en de gemeente. In het 2e kwartaal van 2018 wordt het project Westelijke Spoorzone afgerond met het plaatsen van het kunstwerp Skyline Ede in de SOMA-tunnel.

Vooruitlopend op de grootschalige werkzaamheden in de nabije omgeving van het station Ede-Wageningen is in 2015 een tijdelijke P&R voorziening op de Mauritskazerne gerealiseerd. Daarnaast is de halteplaats van de zogenaamde Valleilijn verplaatst van de zuid- naar de noordzijde van het station. Voor beide werkzaamheden heeft de Raad in mei 2015 een krediet beschikbaar gesteld.

De samenwerkingsovereenkomst Spoorzone Ede is medio 2015 door de gemeente, ProRail en NS ondertekend. Vervolgens is de samenwerkingsovereenkomst in het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede vastgesteld. In april 2016 is het Voorlopig Ontwerp met ontwerpnota voor de OV-knoop (inclusief oost en PHS) vastgesteld door de drie samenwerkende partijen. Op basis van inspraakreacties en aandachtspunten uit de ontwerpnota is het ontwerp aangepast. U heeft hiervan in een informatieve bijeenkomst op 1 juli 2017 kennis van genomen.

In november 2016 is een ingenieursbureau gecontracteerd dat het ontwerp verder uitwerkt en dit verwoordt in de benodigde aanbestedingsstukken. Onderdeel van de werkzaamheden zijn het opstellen van de vraagspecificaties, het controleren van raakvlakken en kostenramingen en het doen voor voorstellen voor optimalisaties.

Uitvoeringsbesluit OV-knoop (inclusief de Oostelijke Spoorzone en PHS)

Het uitvoeringsbesluit voor de realisatie van de OV-knoop wordt in de eerste helft van 2018 genomen door het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede. Om het Bestuurlijk Overleg om een uitvoeringsbesluit te vragen moet tenminste voldaan zijn aan een aantal voorwaarden:

• Een akkoord over de kostenraming en dekking, alsmede de planning. Over de raming van de kosten voor de OV-knoop is overeenstemming. De gemeenteraad is in maart 2018 voorgesteld het krediet beschikbaar te stellen. Daarnaast zijn door I&W aan ProRail de benodigde beschikkingen afgegeven.
• Een akkoord over de hoogte van de kosten voor beheer, onderhoud, vernieuwing en exploitatie, alsmede de verdeling van deze kosten over de drie partijen en de wijze van verrekenen. Er is akkoord over deze afspraken, deze zijn opgenomen in de ProjectOvereenKomst. Voor het gemeentelijk deel zijn ze inzichtelijk gemaakt in de kredietaanvraag OV-knoop.
• Er dient een  tekengereed exemplaar te zijn van een projectovereenkomst (POK). Deze POK is beschikbaar.

Daarnaast zijn:

• De ruimtelijke- en planologische procedures in 2017 afgerond. De bestemmingsplannen voor de OV-knoop en het viaduct Sysselt zijn onherroepelijk en het onttrekkingsbesluit voor de spoorwegovergang Sysselt is van kracht.
• In 2017 zijn, naar aanleiding van eerder geformuleerde aandachtspunten, nog een aantal veranderingen in het ontwerp doorgevoerd. Dit betrof onder andere een optimalisatie van de P&R-garage en een nadere uitwerking van de buitenruimte. In het najaar bleek dat de raming van kosten niet binnen budget te passen. In overleg met de belanghebbenden en opdrachtgevers zijn ontwerpaanpassingen aangebracht, zonder dat daarmee de essentie van het ontwerp wordt geraakt. De feitelijke aanpassingen zijn verwoord in het kredietvoorstel.